Fevzi Günenç
Gaziantepli En Büyük Türk Atatürk
Yayınlanma:
Güncelleme:
GAZİANTEPLİ 100 TÜRK BÜYÜĞÜ
Yeni Çizgi’nin bugünkü sayısını taşıyan tarih Gaziantepliler için çok önemli bir gündür. Çünkü bu günün 82 yıl öncesinde, En Büyük Gaziantepli Gazi Kemal Atatürk Gazianteplilerle buluşmuştu. Dizimizin en başında yer alması gereken bu yazıyı onun kentimizi onurlandırdığı güne denk getirmek istedik.
Türk Milleti'ni en iyi tanıyan büyük Atatürk'ün Gaziantep'e geliş tarihi olan 26 Ocak 1933 günü, Gaziantep halkı yollara dökülmüştü. Caddeler tıklım tıklım dolmuştu. Alkışlar, Varol! sesleri duyuluyor, sevinçten bağıranlar, ağlayanlar görülüyordu.
Atatürk, Başkarakol'da arabasından indi, halkı selamladı. Halkın kalabalık ve heyecanlı oluşu, caddede yürümeyi imkansız hale getirmişti. Alınan bütün tedbirler boşa gitti. Halk, Atatürk'ü daha yakından görmek ve ellerinden öpmek istiyordu.
Savaşlarda büyük ıstıraplar çekmiş Antep halkı, büyük kurtarıcısını heyecanla bağrına basmak için çılgına dönmüştü. Yaşa!, Varol! sesleri ve alkışlar arasında tekrar arabasına binen Atatürk, Atatürk Bulvarı'nı takiben bugünkü Şahinbey İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü binasına, o zamanki Halkevi ve parti binasına geldi.
O sırada saatler 11.00'i gösteriyordu, günlerden Perşembe, hava açık ve güzel, Ramazan Bayramı arifesiydi. Halk coşkun bir sel gibi taşıyor, Yaşa!, Varol! sesleri her tarafı çınlatıyordu. Atatürk parti binasında biraz dinlendi. Gelenleri kabul etti ve onlarla görüştü.
Şehir Meclisi Atatürk’e verilmek üzere o zamanki parti başkanı Ömer Asım Aksoy’un hazırladığı ‘ Antep Hemşehriliği ‘ tutanağını ittifakla kabul etmişti. Hemşehrilik beratının Gazi’ye sunulması görevi Belediye Başkanı Hamdi KUTLAR’a verilmişti.
27 Ocak 1933 tarihinde Gaziantep Nüfus Müdürlüğü’nde, yaşlı bir kâtip, meşin kaplı büyük bir deftere şu kaydı geçiyordu:
“Ulu Önder 26 Kanunisani ( Ocak ) 1933 tarihinde şehrimizi şereflendirdiler. Şehrimiz için ebedi bir saadet kaynağı olan bir tarihi günde toplanan şehir meclisi yüce Halâskâr için halkımızın taşıdığı sonsuz minnet ve şükran duygularını ifade etmek üzere Büyük Atatürk’e Gazi yurdun hemşeriliğini arz etmeyi kararlaştırdı. Ve şu mazbatayı tanzim etti. Tarihi yüksek kıymetine binaen aşağıya alıyoruz.
Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri Türkiye’nin bânisi ve en büyük milli rehberidir.
İşgal edilen yurdumuzun istiklalini temin için milli bir cihat açmış ve milletin Başkumandanlığını yaparak Türkiye’yi kurtarmıştır.
Bundan sonra idari, fikri, iktisadi, ilmi, bir çok inkılâplar meydana getirerek yurdumuzu mütemadiyen yükseltmiş ve yalnız Türkiye’de değil bütün dünyada tarihin en büyük Kumandanı, en büyük inkılâpçısı, en büyük ilim ve fikir adamı olarak tanınmıştır.
İşgal edilmiş olan Gaziantep’te bu mücadele ve inkılâplarda Büyük Liderin yaktığı ışık arkasından koşmuş, vesaiti harbiyesi olmadığı halde her şeyden evvel tek başına onbir ay mücehhez Fransız ordusuyla çarpışmış, şehrin bombardıman edilmesinden, mitralyözlerle taranmasından, hücuma uğramasından yılmamış; Fransızlarla harben teslim olmamış; bu suretle milli mücadelenin şanlı bir sahifesini yazmış ve tarihe emsali bulunmaz bir kahramanlık namı bırakmıştır.
Bunun için Büyük Millet Meclisi bir Mustafa Kemal’e bir de Antep’e Gazilik madalyası takmıştır.
Gazi Halâskâr, Gazi şehre 26 Kanunisani 1933 tarihinde ilk defa teşrif buyurmuşlardır. Gaziantep Ahalisinin hissiyatına tercüman olan belediye meclisi bu çok ulvi levhanın hatırasını ebedileştirmek için şehrin fahri hemşehriliğini Cumhuriyet Halk Fırkasının daimi, umumi reisi olan adaşına arz ve takdim etmeye ve Gaziantep Cumhuriyet halk fıkrasının bulunduğu Bey mahallesi nüfusuna bu kaydı tescil ettirmeğe karar vermiştir.” 26 Ocak 1933
Belediye Başkanı Hamdi Kutlar; üyeler: H. Mehmet, A. Kadir, H. Fuat, Ali, Hulusi, A.Samet, Hasan, Cemil, İbrahim, Sait, M. Avni, Hüseyin, Süleyman, Ahmet, Halil, Sabri, M. Fehmi, Reşit, Mahmut, H. Ömer.
Tutanağı Türk Dil Kurumu Genel Yazmanı Ömer Asım Aksoy hazırlamış, H. Cemil Kaslıgil okumuştur. Tutanağın okuşunu sırasında gerek okuyanın gerekse dinleyenlerin büyük bir heyecan içinde oldukları, Kararı coşkuyla alkışladıkları görülmektedir.
Evet, 27 Ocak 1933 tarihinde Türk’ün Gazisi Mustafa Kemal, Türkiye’nin Gazisi Gaziantep’in nüfus kütüğüne ‘ Hemşehri ‘ olarak kaydedilmişti.
Kararın verildiği gün Ramazan Bayramıydı. Atatürk üstü açık bir araba ile belediyeye geldi. Üzerinde lacivert renkli şık bir elbise, gri kravat ve siyah iskarpinler vardı.
Halılarla kaplanmış olan merdivenlerden ağır ağır çıktı. Şehir Meclisi odasına girdi. Şehrin ihtiyaçlarını, bütçesini ve yapılacak işlerini sorarak bilgi aldı.
Şehir Meclisi üyeleri bazı isteklerde bulundular. Atatürk, şöyle dedi
“Gaziantep güzel şehir, Gaziantepliler vatansever, cesur ve çok çalışkandır. Bu şehir her şeye layıktır. Gereken her şey yapılacaktır.
Kaynak: http://www.webcanavari.net/guneydogu-anadolu/ataturkun-gaziantepe-gelisi
***
Atatürk, Milli Mücadele yıllarında, Gaziantep’lilerin düşman karşısındaki yiğitçe direnişlerini, ölümle diş dişe savaşlarını, savunmalarını coşkuyla izlemiş,onlara her fırsatta güç vermiş, Gaziantep’lileri övmüştü.
Gaziantep’e karşı büyük bir sevgisi vardı ama bir türlü fırsat bulup da bu şehre gelememişti.Milli Mücadeleyi başlatmak üzere Anadolu’ya geçmeden önce Suriye cephesinde 7. Ordu Komutanı olarak görev aldığı zaman,bir keresinde 1918 yılı Ekim ayı başlarında Kilis’e kadar gelmiş, Kilis’te bir gece kalmış,Kaymakam İbrahim ve Kilis ileri gelenleriyle görüşmüştü.
Gaziantep’e gelememişti. Gaziantep’liler onu ancak, 26 Ocak 1933 günü kucaklayabilmişlerdi. 1933 yılı Ocak ayının 15’inde uzun süreli bir yurt gezisine çıkan Atatürk Adana’dan sonra,26 Ocak 1933 günü Gaziantep’e yönelmişti.O gün Ramazan Bayramı arefesiydi. Atatürk, bayramı Gaziantep’te geçirmek istiyordu. Haber Gaziantep’te duyulur, duyulmaz halk iki bayramı bir arada kutlamanın sevinci içinde, şehirlerini bayrak ve taklarla süslemişlerdi.
Gaziantep Valisi Akif Bey’in başkanlığındaki bir heyet, Atatürk’ü karşılamak üzere Narlı istasyonuna hareket etti. Heyetle buluşan Atatürk,onlarala birlikte saat 11’e doğru Gaziantep’e girdi. O gün şehir ana-baba günü,binlerce,onbinlerce insan, okullar, esnaf birlikleri karşılamaya çıkmışlardı.
Atatürk, karşılayıcıları selamladıktan sonra, otomobiline bindi. Yolda, Başkarakol’da arabasından inerek,bir süre halk arasında yürüdü, tekrar bindi, Atatürk Bulvarı’ndan Halkevine geldi.Meydanlarda davul-zurnalar çalıyor, milli oyunlar oynanıyordu. Halkevinde çeşitli kuruluşların yöneticileri ile görüştü bilgi aldı.
Atatürk, Gaziantep’teki çalışmalardan memnun görünüyordu. Akşam, Gaziantep’liler, Atatürk’e 200 kişilik bir yemek verdiler. Yemeğin sonunda Gaziantep Milletvekili Kılıç Ali bir konuşma yapmış, sözlerini şöyle tamamlamıştı.
“Gazi bizim Gazimiz, kainat ve insanlığın Ulu Gazisi… Gaziantep’in yüreğinden coşan sesi dinliyormusun? Bu ses, tek ses olarak neden senin büyük yüreğine akıyor Gaziantep seninle yeniden kuruldu, çünkü sana inandı,bağlandı.Sana inanan,sana bağlanan kendi varlığına inanır. Hakka inanır, sonsuzluğa bağlanır. Sen her şeysin, Gazisin. Büyük Türk’ün bizzat kendisisin,özüsün,kütük adın Gazi Mustafa Kemal’dir.Fakat doğuş adın, tarih adın, asıl adın Türkiye’dir.”
Ertesi gün,27 Ocak 1933 Cuma… Ramazan bayramının birinci günü, Atatürk’ün üzerinde lacivert bir elbise, gri kravat, siyah iskarpinler var. Valilikte yapılan bayramlaşma törenine katıldı.
Buradan, üstü açık bir arabayla Belediyeye geldi.Belediye Meclisi salonunda toplanan Gaziantep’lilerle, şehrin sorunlarını görüştü, ihtiyaçlarını sordu. Gaziantep’te bir lise açılması isteniyordu. Başbakan İsmet İnönü’ye bir telgraf gönderdi.
Gaziantep’teki ortaokulun lise haline getirilmesini, bu işin bir iki gün içinde sonuçlandırılmasını istedi. Öyle ki, üç gün sonra 1 Şubat 1933’te Gaziantep lisesi açılmıştı.
Bu arada bir de tören yapıldı. Şehir meclisi Atatürk’e “Hemşehrilik Belgesi” verilmesini kararlaştırdı. Atatürk, Gaziantep Nüfus Kütüğünde ( Bey Mahallesi, hane 41, cilt 86, sayfa 56, Zübeyde’den doğma, Ali Rıza oğlu, 1881 Selanik doğumlu gazi Mustafa Kemal ) olarak geçti. Hemşehrilik Belgesi, Gaziantep Belediye Başkanı Hamdi Kutlar’ın bir konuşmasıyla Atatürk’e verildi. Atatürk teşekkür ederek:
“Gaziantep güzel şehir, Gaziantep’liler vatansever, cesur ve çok çalışkandır. Bu şehir her hizmete layıktır. Gereken her yardım yapılacaktır” dedi. Belediyeden sonra Garnizon Komutanlığına gitti, subay ve erlerin bayramlarını kutladı.
Öğleden sonra Narlı’ya buradan da Adana’ya dönüyordu. Atatürk, Gaziantep’in Kurtuluş Günü yıldönümleri olan 25 Aralık’ta sık sık Gaziantep’lileri kutluyordu. 25 Aralık 1936’da Gaziantep’in 15. Kurtuluş Yıldönümü günü şu telgrafı göndermişti:
“…Türküm diyen her şehir, her kasaba ve en küçük Türk köyü, Gaziantepliler’i kahramanlık örneği olarak alabilir.”
Bu telgraftan bir yıl sonra 25 Aralık 1937’de Gaziantep’in 16. kurtuluş yıldönümü dolayısıyla Ankara Halkevi’nde düzenlenen toplantıya katılmış,Gaziantepliler’e de bir telgraf çekmişti. Bu telgrafta:
“…Eğer bir gün millet,vatan ve Cumhuriyetin yüksek çıkarları gerekirse, o çevre kahramanlarının geçmişte olduğundan daha yüksek kahramanlıklar göstermeye hazır olduklarına şüphem olmadığı bilinmelidir” diyordu.
Gaziantep’se Atatürk’ünü her zaman saygıyla andı. Onun Gaziantep’e geliş gününü,bir bayram olarak her yıl kutladı.
Aziz Ata aynı zamanda Gaziantep’in adaşıdır.Gazi şehrinde fahri hemşerisidir. Gaziantep Bey Mahallesi 41 hanesinde kayıtlıdır. Ata’ya bir hürmet nişanesi olmak üzere bazı cadde ve okullara ismi verilmiştir. Kaynak: http://www.gaziantepsavunmasi.org/
Atatürk 27 Ocak 1933 günü saat 10.00'da halkın coşkun tezahüratı arasında Gaziantep'ten ayrılmıştır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.