Prof. Dr. Ercan Küçükosmanoğlu

Prof. Dr. Ercan Küçükosmanoğlu

İşçi Sınıfımızın Büyük Direnişi ; 15-16 Haziran 1970…

  15-16 Haziran Direnişinin ardından 46 yıl geçti. Türkiye İşçi Sınıfının Mücadele Tarihinde toplumsal ve siyasi sonuçları açısından bu direnişi aşan bir  mücadele yaşanmadı. 12 Eylül Faşizmi sonrası işçi sınıfı mücadelesi ve sendikal dönemi değerlendirdiğimizde 15-16 Direnişinin önemi daha da artar, artmaktadır. DİSK (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) 1967 ‘de Türk-İş’in sarı sendikacılığına karşı, bu konfederasyondan kopan 5 sendika tarafından kurulmuştu.  DİSK kuruluşundan hemen sonra hızla örgütlenmeye başladı. Bu durum parababalarını ürküttü. DİSK’in mücadelesini engellemek için dönemin iktidarı Demirel Hükümeti, bir yasa çıkartarak, iş kolu barajları koydu. 15 Haziran 1970'de DİSK Üyesi işçiler işyerlerinde DİSK'i ortadan kaldırmayı amaçla yasaya karşı direnişe geçerler. İş bırakmayan işyerlerine ve diğer işçi kardeşlerine de çağrılarını yaparlar işçiler. 15 Haziran 1970 sabahı bütün fabrikalarda üretim durmuştur. İşçiler ellerinde bayraklar, üstlerinde işçi kıyafetleri yolları doldurdular. Bütün yollar tutulmuş, trafik durmuştu.200 büyük fabrika olmak üzere diğer işyerleri ile birlikte 150 bin işçi yürüyordu. Ankara-İstanbul trafiği kesilmişti. Haberleşme aksamış hayat durmuştu. Gebze'den başlayan yürüyüş Kartal Bölgesi işçilerini de alarak dev görkemli bir yürüyüşe dönüşmüştü. Yürüyüş kollarındaki işçiler ''Kahrolsun Sermaye Diktası'',''İşçiyiz Güçlüyüz, Anti-Demokratik Sendikalar Yasası İstemiyoruz'', ''AP İktidarı Bizim İktidarımız Değildir.'' gibi sloganlar atıyorlardı. Dev-Genç, İşsizlik ve Pahalılıkla Savaş Derneği (İPSD) gibi devrimci gençlik ve halk örgütlerinin yönetici ve temsilcileri de bu Şanlı İşçi Direnişinde devrimci sorumluluklarını yerine getirmeye çalışıyorlardı. Direniş, yalnızca İstanbul'la sınırlı kalmamış, İzmit, Adapazarı, Ankara ve İzmir'de de işçiler de direnişe katılmışlardır. Türk-İş'e bağlı işyerlerinde çalışan işçiler de kitlesel olarak direnişe katılmışlardır. 16 Haziran günü de aynı güzergâhlarda,  kilometrelerce kortejlerden oluşan yürüyüşler devam etti. Yürüyüş kollarının birleşmemesi için kurulan polis barikatları aşıldı. Yer, yer çıkan çatışmalarda olsa barikatlar aşıldı. Kartal-Kadıköy yürüyüş kolunda AP(Adalet Partisi) Binası ile Demirel’in kardeşlerine ait bir fabrika direnişçi işçiler tarafından tahrip edildi. Direnişçi İşçilerin merkezlere gelmemesi, işçilerin birleşmemesi için köprüler açıldı, vapur seferleri durduruldu. En şiddetli çatışmalar Kadıköy-Yoğurtçu Parkı çevresinde oldu. Polisin silah kullandığı çatışmada üç işçi kardeşimiz Yaşar Yıldırım, Mustafa Bayram ve Mehmet Gıdak şehit oldular. Ayrıca çıkan çatışmada bir toplum polisi ile esnaf da yaşamını yitirdi. Bakanlar Kurulu 16 Haziranda toplanarak Sıkıyönetim ilan etti. DİSK'e bağlı Sendikalar basıldı.,işçiler, sendika yöneticileri, Dev-Genç, İPSD (İşsizlik ve Pahalılıkla Savaş Derneği) yöneticileri gözaltına alındı, tutuklandı. Haklarında davalar açıldı, cezaevlerine atıldı.  Direniş sona ermişti. Ancak, Topkapı, Silahtarağa, Levent, Bakırköy, Kâğıthane, Kartal, Gebze, Kocaeli ve Adapazarı'nda bulunan metal-lastik vb. bazı işyerlerinde işçiler işbaşı yapmak istemeyerek direnişe devam etmek istediler. Sıkıyönetimin baskısı ile işçiler işbaşı yaptırıldı. Beşbin işçi işten atılır.  Daha sonra çıkartılan yasa Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilir. 12 Mart 1971 darbesi, bu koşullarda gelir. İşçi sınıfının haklarına karşı en büyük müdahale 12 Eylül 1980 faşist darbesiyle olmuştur. Tekstil İşverenleri Sendikası başkanı Halit Narin “Bu güne kadar hep işçiler güldü, artık biz güleceğiz” demiştir.  Bir ülkede demokratik olup olmadığı işçi-işveren işliklerinde özgür bir toplu pazarlık düzeninin olup olmadığıyla anlaşılır. Ülkemizde bu düzen 12 Eylül ile bitirilmiştir. Ondört yıllık AKP iktidarı döneminde İşçiler için koşullar daha da ağırlaşmıştır. Geçen ay Kiralık İşçi yasası çıkarılmıştır. Artık işçiler aylık olarak, istihdam büroları aracılığıyla kiralanabilecektir. Bu işçilerin sendika ve toplu sözleşme hakları yoktur. Sırada Kıdem Tazminatı hakkının fona devri vardır. O yıllarda ortaya konan İşçi sınıfı mücadelesini günümüzde de göstermek gereklidir. Bu yıl artık DİSK bile hükümetin gösterdiği alan olan Bakırköy Halk Pazarında 1 Mayıs’ı kutlamıştır. Nakliyat-İş, Birleşik Metal ve Sosyal İş dışında bu saldırıya karşı koyan sendika kalmamıştır. Sarı sendikacılığın egemenliği ortadan kaldırmak, 15-16 Haziran İşçi direnişinde olduğu tekrar ayağa kalkmak gereklidir. Halk olarak başta İşçi sınıfımız olmak üzere mücadeleyi, hem ekonomik hem de siyasi alanda vermek zorundayız.  46.Yılında Selam olsun 15-16 Haziran Direnişini Yaratan Türkiye İşçi Sınıfına!

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Prof. Dr. Ercan Küçükosmanoğlu Arşivi