Gaziantep sanayisi üzerine tespitler

HÜSEYİN BAL

Mali Uzman/Finansal Analist

Gaziantep; marka şehir, sanayi şehri, ihracat şehri, gastronomi şehri, kültür ve turizm şehri, fıstığın ve baklavanın başkenti, girişimci insanların şehri, göç veren değil göç alan şehir.

Gaziantep’li yöneticilerin, iş adamlarının, siyasetçilerin devamlı övünerek söylediği bu sözler bir bakıma doğru aslında. Gerçekten Gaziantep, Türkiye’nin en önemli sanayi şehirlerinden biridir, gerçekten Türkiye’de en fazla ihracat yapan 6. Şehirdir, gerçekten yıllarca göç vermemiş dışardan göç almış bir şehirdir, gastronomi şehridir, turizm şehridir ve gerçekten girişimci insanların şehridir. Tüm bu değerlendirmeler ve yıllarca övünerek söylenen bu sözler bardağın dolu tarafını göstermektedir övünmek için geriye kalan geniş kitlelere.

Peki bardağın boş tarafında neler vardır. Bu soruyu da cevaplamak için özetle Gaziantep Sanayi yapısı üzerinde duralım biraz.

Gaziantep ülkemizin önemli sanayi şehirlerinden biridir. Üretilen temel sanayi sektörlerine baktığımızda özetle;

Tekstil Sektörü: Akrilik, polipropilen iplik, pamuk ipliği, makine halısı, triko ve penye

Gıda Sektörü: Un, makarna, bitkisel yağlar, baklava, fıstık işleme, çikolata- şekerleme,

Metal ve Makine Sanayi: Değirmen makineleri, halı yan sanayi makineleri, iplik makineleri, tarım ve ayakkabı makineleri,

Plastik ve Kimya Sektörü: PVC kapı-pencere profili, PP ve PE ambalaj filmi imalatı ayakkabı-terlik, PP çuval, PP iplik – kumaş, Ayakkabı Deri, İşlenmiş Deri Mamülleri,

Kağıt Ürünleri Sektörü: Oluklu mukavva ve karton kutu imalatı ile karton masura imalatındadır.

Bunların dışında çok çeşitli üretim dalları bulunmakla birlikte temel üretim sektörleri yukarıda saydığımız sektörlerden oluşmaktadır.

Peki bir ilin ekonomik gelişmişliğinin en temel iki kriteri nedir? 1. O ilin Ülke gayrisafi milli hasılasında aldığı pay ve ilde kişi başına düşen milli gelirdir.

Gaziantep, ekonomisinin Türkiye GSMH içindeki payı 2023 rakamları ile %2.1’dir. Kişi başına düşen milli gelir ise 9.880 Dolar ile Türkiye ortalaması olan 13 bin Doların çok altındadır. Yaniı Gaziantep ekonomik büyüklük itibari ile Türkiye’nin en büyük 10 ilinden biri olmasına rağmen kişi başı milli gelirde Türkiye’de 34. sırada yer almaktadır. Peki bu nasıl oluyor, neden ihracatta 6. sıradayız, ülkemizin en büyük sanayi şehirlerinden biriyiz de, il bazındaki milli gelirimizde gerilerdeyiz. Gelin bunun nedenini özetle tespit etmeye çalışalım.

Evet, biz bir sanayi şehriyiz ama aynı zamanda yoksul bir şehiriz ve aynı zamanda yoksulu çok fazla olan bir şehiriz.

Çünkü; Yüksek teknolojiye dayalı katma değeri yüksek ürünler üretemiyoruz. Marka üretemiyoruz, entegre tesislerimiz yok. Dünyanın dijital çağa geçtiği bir dönemde biz halen geleneksel üretim tarzı ile emek-yoğun olan aynı sektörlerde dönüp duruyoruz.

Örneğin gelin bir iplik tesisini ele alalım; İpliği üreten makineler büyük oranda Almanya’dan geliyor, akrilik ve pp iplik fark etmez elyafı ve cipsi büyük oranda yurtdışında geliyor, boya ve kimyasallar çok büyük orandan yurtdışından ithal ediliyor. Hatta üretim için kullandığımız elektriğin bile %57’si kömürden ve ithal ettiğimiz doğalgazdan dönüştürülüyor.

Peki biz ne yapıyoruz? Ucuz iş gücümüzü yani emeğimizi kullanarak düşük bir katma değerle bu ipliği üretip İstanbul, Bursa, Denizli gibi illere satıyoruz. Onlar da dokuma, kumaş örgü, konfeksiyon her neyse yapıp iç piyasaya veya ihracata nihai ürün olarak gönderiyorlar. Bu durum halı sektörü için de geçerli, makarna, un sektörü içinde geçerli. Yani bizim yüksek teknoloji içermeyen emek-yoğun sektörlerde düşük kar marjları ile üretime dayalı bir sanayi yapımız var. Yani bizim sanayimizin, düşük işgücü ile çalışanların emeğinden yaratabildiği bir katma değer var.

Gelelim bardağın boş tarafına. Öncelikle şunu belirtmek isterim ki her konuda böyledir bu durum. Burada Gaziantep özelinde söyleyeyim. İnsanların bulunduğu şehri sevmesi, o şehri yüceltmesi, o şehrin reklamını yapması son derece doğaldır. Aynı şekilde o şehri yönetenlerin şehrin olumlu yönleri ile övünmesi de doğaldır. Ancak olumlu yönleri görüp eksikleri dile getirmezsek, şehirde yaşayan on binlerin yaşadıkları sıkıntılara da çözüm üretemeyiz. Bizlere çizilen toz-pembe bulutların altında, on binlerce insanın yaşadığı derin yoksulluğu, sefaleti ve acıları da göremeyiz.

Not: Bir Ülkenin ekonomik büyüklüğü sadece sanayi sektöründen oluşmaz. Çok daha önemli olan hizmetler sektörü ve tarım-hayvancılık-madencilik sektörü de o ülkenin GSMH’sını oluşturur. Biz burada G.Antep’in bir sanayi şehri olması nedeni ile sanayi ile ilgili kısmından bahsettik özetle.

-Bir sonraki yazımda yıllarca bu şehirde finans sektöründe çalışmış biri olarak Gaziantep’li sanayicilere naçizane önerilerimi yazacağım. www.yenicizgihaber.com

NOT:

Değerli Yeni Çizgi Gazetesi Takipçileri,

Facebook sayfamız spam nedeniyle bir süredir kapalı. Bu sebeple, Yeni Çizgi Haber için yeni bir hesap açmak zorunda kaldık. Yeni hesabımızdan bizi takip etmenizi rica ediyoruz:

Yeni Facebook Hesabımız: Yeni Çizgi Haber

Ayrıca, diğer sosyal medya hesaplarımızdan da bizi takip edebilirsiniz. Bizlere yardımcı olmak isterseniz, sayfamızda ve haber içerisindeki reklamları tıklayarak da destek verebilirmisiniz, aynı zamanda sosyal medya facebook, ınstegram ve Twitter de paylaştığımız haberleri ve köşe yazılarını sadece okuyup geçmeyiniz, yorum, tıklama ve paylaşım yaparsanız sosyal medyada üst sıralara çıkarız ve mutlu oluruz. Bunun için sizlerden herhangi bir ücret talep etmiyoruz ama bize destek olmanızı rica ediyoruz. Çünkü çok zor koşullarda yayınımızı devam ediyoruz. Teşekkür ederiz!

•Twitter (X): @yenicizgigazete

•Instagram: @yenicizgigazete

•Yeni Facebook Hesabımız: Yeni Çizgi Haber

•Eski Facebook Sayfamız: Yeni Çizgi Gazetesi