Gaziantep Gazoz ve Meşrubat Tarihi, isimli kitap müzelerde

Gaziantep’in bir başka tarihi özelliği gazoz-meşrubat

GAZİANTEP- BEKİR ŞAHİN: İnsan doğduğu şehre, beşiğinin sallandığı yere saygı ve sevgiyle bakar, bakmalı da diyerek bu duygu ile yola çıkan Gaziantepli koleksiyoncu Memik Filiker, bir zamanlar gazoz üretimi ile ünlü Gaziantep’te, gazoz tarihini araştırdı. Yaklaşık 10 yıl süren çalışmasını, Gaziantep Gazoz ve Meşrubat Tarihi isimli kitapta topladı. Memik Filiker, “Dünyaya baktığımız zaman, ‘‘Çanta Müzesi’’,  ‘‘Çikolata Müzesi’’, ‘‘Süt Şişesi Müzesi’’ gibi müzeler varken, neden bir de ‘‘Gazoz Müzesi’’ olmasın, hem de dünyaya gazoz ihracatı yapmış, bu ülkede. Gazi şehrimiz Gaziantep’e böyle bir müzenin varlığı kesinlikle gerekli ve çok yakışacaktır. Sonuçta ‘‘Geçmişine sahip çıkmayanın, geleceğine sahip çıkması beklenemez” diyerek, yerel yöneticilerin dikkatini çekiyor.

İLK KAYNAK KİTAP

Koleksiyoncu, araştırmacı yazar kimliği ile bilinen Memik Filiker, Türkiye genelinde gazoz üretiminde 81 ilden İstanbul 72 marka ile birinci, İzmir 69 marka ile ikinci, Manisa 39 marka ile üçüncü, Gaziantep 30 marka ile dördüncü sırada yer aldığını ifade ediyor.  Gaziantep gazoz tarihine baktığımızda, erken Cumhuriyet Dönemi’nden başlayarak faaliyet gösteren marka sayısı 30 olarak tespit edildiğine vurgu yapan Filiker, “Türkiye’nin dördüncü gazoz sanayisine sahip olan Gaziantep’in bu alandaki tarihini anlattığım kitabım, aynı zamanda ülkemizde bu konuda yazılan ilk kaynak kitap olma özelliğine sahip. www.yenicizgihaber.com

Gerek sahada yaptığımız çalışmalar, gerekse canlı röportajlar ve ses kayıtları vb. tüm bu çalışmalardan, Gaziantep’in ve Gazianteplinin ne denli büyük bir kültür hazinesine sahip olduğunu anlayacaksınız. Bu durum da beni her zaman heyecanlandırmış, bilginin ve belgelerin peşinden daha fazla bir azimle gitmeme sebep olmuştur. Koleksiyonumdaki en önemli materyalin ise Osmanlı Dönemi’ne ait gazoz şişelerinin olmasıdır. Bu şişeler özellikle koleksiyonumuzu, koleksiyon yapan temel unsur olmuştur” dedi.

13 YIL ÖNCE KAPANDI

Belgelenen 30 marka içerisinde başta Gaziantep olmak üzere tüm Türkiye’nin 1964-1990’lı yıllar arasında faaliyet göstermiş, en çok tanınan ve prestijli olma özelliğine sahip olan markası kuşkusuz;  ‘‘Portalin A.Ş.’’ diye ifade eden Filiker, “Bu marka nam-ı diğer;  ‘‘Sarışın’’  diye de bilinirdi. Türkiye’nin belki de dünyanın, ilk portakallı gazoz olma özelliğine sahip olan ‘‘Portalin A.Ş.’’,   1970’li yıllarda neredeyse en büyük gazoz tesislerine sahipti.  Ayrıca en çok personel çalıştıran,  en iyi şişeleme tesisine sahip olan bu işletme Gaziantep’in ve Gazianteplinin gönlünde adeta taht kurmuş, şöhretini ve Gaziantep’in ismiyle yurtdışına kadar duyurmuştu. Bu tesis yaklaşık 13 yıl önce kapandı. Gaziantep’te şimdi sadece bir tane yayla marka ismiyle yerli meşrubat üretimi yapan fabrikası bulunmakta.  www.yenicizgihaber.com 

‘‘Gaziantep Gazoz ve Meşrubat Tarihi’’ adlı eserimde, 30 markaya sahip olan Gaziantep’in tüm markalarının belgeleri, argümanları, fotoğrafları, şişeleri ve kapakları yer almaktadır. Gazoza dair tüm objeleri resmetmenin dışında, gazozla ilgili birçok bilgiler de yer almaktadır. Türkiye’nin dördüncü gazoz sanayisine sahip olan Gaziantep’in bu alandaki tarihini anlattığım kitabım, aynı zamanda ülkemizde bu konuda yazılan ilk kaynak kitap olma özelliğine sahiptir” şeklinde konuştu. www.yenicizgihaber.com

KİTAP MÜZELERDE VAR, AYRICA İNTERNET ÜZERİNDENDEN SATIN ALINABİLİYOR

Bu tür araştırmaya dayalı kaynak kitapların maliyetlerinin yüksek olduğuna işaret eden “Gaziantep Gazoz ve Meşrubat Tarihi’’ kitabın yazarı Memik Filiker şöyle devam etti;

 “Fotoğraf çekimlerinden, baskısına kadar ciddi anlamda yüksek rakamlara mâl olan kaynak kitabı, bu zorlu süreçte Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin sponsorluğunda bastırıp halkımıza kazandırmanın mutluluğunu yaşıyorum. Eserden 1000 adet basılmıştır. 10 yıllık emeğim ve birikimim sonucunda ortaya çıkan bu çalışma, 144 sayfadan oluşmaktadır. Gaziantep gazozları ve markalarıyla ilgili tüm materyaller, Türkiye’nin birçok ilinden, ilçesinden titizlikle toplayarak koleksiyon haline getirdim. Bütçe konusunda zorlandığım zamanlar olsa da, hiçbir zaman pes etmedim ve her zaman bu çalışmanın arkasında durdum. Gaziantep’e ve ülkemize böyle bir eseri kazandırmamın gururu ve sevinci içerisindeyim. Kitabı, isteyen herkes müzelerde bulabilir, internet üzerinden de satın alma imkanı var.” www.yenicizgihaber.com 

GASTRONOMİ, GAZİANTEP, GAZOZ MÜZESİ OLMALI

Gaziantep’te gazoz sanayisini ve kültürünü muhakkak gelecek nesillere aktarmak için ‘‘3G Projesi ’’ (Gastronomi, Gaziantep, Gazoz) adı altında bir müzeyi Gaziantep’e kazandırmak kazandırmak, hedef ve ideallerim arasındadır diyen Filiker, “ Sizin de bildiğiniz üzere gazoz, yeme-içme kültürüdür. Şehrimiz bu konuda hatırı sayılır oldukça mesafe kat ettiği için böyle bir müzenin bu şehre gerekli olduğunu, hatta çok yakışacağını düşünüyorum” derken 

ABD’li ünlü şair R.Woldo Emerson’un ‘‘Yolun götürdüğü yere gitmeyin, yol olmayan bir yere gidin ve kendi izinizi bırakın.’’  sözünden feyz alarak araştırmasını sürdürdüğünü belirten Filker, “Ben de daha önce hiç gündeme gelmemiş, üzerinde çalışılmamış bu konu hakkında, başarılı bir çalışma yaptığımı düşünüyorum. Bu çalışmayı hazırlarken ‘‘tutulacak mı’’, ‘‘satılacak mı’’ gibi söylentilerin benim için hiçbir önemi yoktu. Önemli olan  ‘‘YAPABİLMEKTİ’’… diyerek sözlerini tamamlıyor. www.yenicizgihaber.com  YENİ ÇİZGİ