CHP için dikkat çeken anket, belediyeler riske girebilir

MERSİN- BEKİR ŞAHİN:  Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Aktaş, CHP kurultaya giderken, yeni dönem için toplumun beklentileri ve değişime bakış açılarına ilişkin sosyal medya ve telefon aracılığı ile birebir yaptırdığı ankette dikkat çeken sonuçlar ortaya çıktı. Bu değişim talebi sırasıyla; Genel Başkan değişikliği, gençleşme, ön seçim, sola yönelme, vekillikte dönem sınırlaması, CHP altı ok ilkesine yönelme ve delege sisteminin kaldırılması şeklinde dile getiriliyor.

Ankete katılanların yüzde 27’si CHP Genel Başkanı olarak Ekrem İmamoğlu’nu görmek isterken, yüzde 21’i Özgür Özel diyor. Son iki seçimde CHP’ye oy verenler arasında gerçekleştirilen anketin sahibi Prof. Dr. Erkan Aktaş, “Kemal Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlıkta ısrarı, yerel seçimde CHP’ye ciddi kayıplar vereceği endişesini taşıyoruz. CHP elindeki büyük şehir belediyelerinin bazılarını kaybetme ile karşı karşıya” kalabilir uyarısını yaptı.

Kurultay nedeniyle Mersin başta olmak üzere CHP’li büyükşehir belediyelerinin birçoğunda mevcut belediye başkanları yeniden aday olabilmeleri için, ellerini güçlendirip, genel başkan ile pazarlık payında etkili olmaları için il ve ilçe kongrelerinde delege ve aday tespitleri ile seçimlere müdahaleye kadar parti tabanını küstürdükleri vurgulandı. Böyle bir çalışma adayların, aslında kendi işlerini daha da zora sokarak, oy kaybına yol açabilecekleri görüşü ön plana çıkıyor.

Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Aktaş, 325 kişinin katılımıyla gerçekleştirdiği ankete katılanların yüzde 69’u Kemal Kılıçdaroğlu’nun çekilmesini istiyor. Partili seçmen, aksi halde yerel seçimlerde CHP ye oy vermem, sandığa gitmem derken bu oran yüzde 49 gibi büyük bir kesimi kapsıyor.

Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Aktaş yaptıkları ankette Kemal Kılıçdaroğlu’na parti tabanında desteğin çok az olduğu, tüzük gereği delege sisteminin belirleyici olduğunu düşünenlerin tabanın tepkisini de dikkate alması gerektiğine vurgu yaptı. Prof. Aktaş, CHP’de delege gücünü arkasına alanların, üyelerinde gücünü arkasına aldığı anlamına gelmediğini kaydetti.  

Mersin’de CHP’de milletvekili aday adayı da olan Prof. Dr. Erkan Aktaş, milletvekilliği ve cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki kayıplardan büyük payı olduğu ve sorumlu tuttuğu Kemal Kılıçdaroğlu’nun artık kenara çekilmesi gerektiğini ifade etti. Aktaş, aksi halde CHP’nin büyükşehirlerde birçoğunuda kaybetme ile karşı karşıya kalabileceği  uyarısını yaptı.

Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Aktaş‘ın yaptırdığı anket sonuçları, bazı siyasileri üzse de, objektif, bağımsız, tarafsız yayıncılık gereği Yeni Çizgi Haber olarak okurlarımız için olduğu gibi paylaşıyoruz;   www.yenicizgihaber.com

CHP TABANI DEĞİŞİM DİYOR

Bu araştırmada akıllı telefon ve sosyal medya araçları kullanılarak Türkiye genelinde 461 kişinin CHP’deki değişim süreciyle ilgili görüşleri alınmıştır. Görüşlerini bildirenlerin yüzde 91’i bir önceki seçimde CHP’ye oy veren seçmenlerden oluştuğu için bu araştırmanın büyük ölçüde CHP’li seçmenlerin tercih ve dileklerini yansıttığını söyleyebiliriz. Oransal örneklem dağılım yöntemini baz alan çalışma yüzde 5 hata payı içermektedir.  Bu çalışma 21 Ekim ile 27 Ekim 2023 tarihleri arasında yapılmıştır.

Şekil 1. CHP’li Seçmenlerin Değişim Talebi

Şekil 1’de görüldüğü gibi değişim isteyenlerin oranı yüzde 92 olarak tahmin edilmiştir. Bu değişim talebi sırasıyla; Genel Başkan değişikliği, gençleşme, ön seçim, sola yönelme, vekillikte dönem sınırlaması, CHP altı ok ilkesine yönelme ve delege sisteminin kaldırılması şeklinde dile getirilmektedir.

CHP’li vekillerin seçmenleri temsil edip etmediğine yönelik sorulan soruya verilen yanıtlar Şekil 2’de sunulmuştur. Araştırmaya katılanların sadece yüzde 10’u CHP’li vekillerin kendilerini temsil ettiğini düşünmektedir. Bu durum, CHP yönetiminin çok büyük bir ölçüde parti tabanıyla bağını kopardığını göstermektedir. Nitekim, kurultaya yaklaşırken 95 milletvekilinin Kemal Kılıçdaroğlu’nu desteklemesi, açık bir şekilde tabanın istemlerini dikkate almadıklarını, bunun yerine genel başkana bağlılığı (diğer bir deyişle biat etmeyi) tercih ettiklerini ortaya koymaktadır.

Mevcut CHP yönetiminin Ankara’da oluşturduğu oligarşik yönetim şekli, ucube bir yönteme dönen delege sistemi ile birlikte değerlendirildiğinde, tabandan tam bir kopuşu işaret etmektedir. Son yerel seçimlerde kazanılan büyük şehirler ile genel başkanlık arasındaki girift çıkar ilişkileri, ne yazık ki, parti örgütünün neredeyse tamamının belediye başkanları tarafından dizayn edilmesine yol açmıştır. Bu gelişmeden hoşnut olmayan CHP üyeleri arasında sol düşünceyi ve bağımsız örgüt yapısını temel alan bir değişim talebi de göze çarpmaktadır.

Ancak her şeyden önce, CHP’li seçmen, başarısız olduğu son cumhurbaşkanlığı seçiminde net bir biçimde tescillenmiş olan mevcut genel başkanın bir an önce gitmesini ve partinin gençleşmesini istemektedir. CHP pratiğinin gösterdiği üzücü gerçek, CHP yönetiminin değişim konusunda, iktidardaki AKP’nin bile çok gerisinde olduğudur. Deniz Baykal ile vekil olma rekoru kıran (11 defa) bir lider partisi geleneği Kemal Kılıçdaroğlu ile maalesef devam etmektedir.

Şekil 2. CHP’li vekillerin CHP’yi Temsil Etme Durumu

Kemal Kılıçdaroğlu, genel başkan olarak kalırsa ve mevcut CHP’li büyükşehir belediye başkanı da aday olursa oyunuzu hangi yönde kullanırsınız, şeklindeki soruya CHP’li seçmenin yanıtının çok net ve sert olduğunu söylemek mübalağa olmaz (bkz. Şekil 3).

Söz konusu şartlar altında, CHP’li seçmenlerin sadece yüzde 58’i mevcut CHP’li büyük şehir belediye başkanına oy vereceğini, yüzde 15’i oy kullanmayacağı ve yüzde 13’ü de başka bir partiye oy vereceğini dile getirmiştir; kararsızların oranı ise yüzde 13’tür. Doğru söylem ve politikalarla, yerel seçimlerde kadar seçmen davranışları elbette belli ölçüde değişebilir ve CHP’ye oy vermeye devam edecek seçmen oranı artabilir. Ancak seçmendeki değişim talebi umursanmaz ve parti liderliği ile taban arasında tam bir kopuş yaşanırsa, 2024 yerel seçimleri CHP açısından büyük bir felaket olabilir.

Bu nedenle, önümüzdeki kurultay, CHP için bir yol ayrımıdır. Ya tabanın talepleri dikkate alınacak, CHP örgütünde, yönetiminde ve liderliğinde önemli değişiklikler yaşanacak ya da mevcut yönetici kadro ve onun yönetim anlayışı tüm sorunlarıyla kaçınılmaz felakete doğru yol almaya devam edecektir.  www.yenicizgihaber.com  

Şekil 3. Kemal Kılıçdaroğlu Genel Başkan Olarak Kaldığında Büyük Şehir Belediye Başkanına Oy Verme Davranışları

“Özgür Özel 4-5 Kasım Kurultayında desteklenmeli mi?” sorusu araştırmanın cevabını araştırdığı bir diğer önemli soru. Ankete katılan ve CHP’ye oy verenlerin yüzde 41’i Özgür Özel’in desteklenmesi gerektiğini düşünüyor. Bu orana “yeterli değil ama desteklenmeli” diyen yüzde 27’lik kesim de eklendiğinde Özel’e olan destek oranı yüzde 68’e çıkıyor. Genel Başkan değişmeli, ama Özgür Özel olmaz diyenlerin oranı ise yüzde 18. Kemal Kılıçdaroğlu’nun genel başkan olarak kalmasını isteyenlerin oranının yüzde 6’da kalması, bu çalışmanın en çarpıcı sonuçlarından biri. İki ay önce yaptığım başka bir ankette, Kemal Kılıçdaroğlu’nun parti tabanındaki desteğinin yüzde 20 oranında olduğu dikkate alındığında, genel başkanın değişmesi yönündeki zaten güçlü olan talebin çok daha arttığını ve kemikleşmeye başladığını düşünebiliriz.  

Özgür Özel’e şartlı bir destek olduğunun altını çizmek lazım. Çünkü Özgür Özel mevcut yönetimin uzun süredir bir parçası olmuş olması hasebiyle son cumhurbaşkanlığı seçiminde aday belirleme sürecindeki yanlışlardan ve dolayısıyla seçim yenilgisinden doğrudan sorumlu olan biri. Özel’in öncelikle açık ve net bir özeleştiri ile işe başlaması, daha sonra kadrosunu ve değişim manifestosunu şeffaf bir şekilde ortaya koyması gerekiyor. Aksi halde, Özgür Özel’in de CHP’den kaçışı engellemesi mümkün olmayacaktır.

Şekil 4 . Özgür Özel 4-5 Kasım Kurultayında Genel Başkanlık İçin Desteklenmeli mi?