17 Ağustos’u Unutma

Selçuk SOYSÜREN (İnşaat Yük. Mühendisi)

Ülkemizin en önemli sorunlarının başında güvenli yapı üretimi gelmektedir. Bir deprem ülkesi olan ve sık sık gerçekleşen büyük depremlerle çok sayıda insanın hayatını kaybettiği bir ülkede yaşıyoruz. Ne depreme karşı önlem alma konusunda milat olarak kabul edilen 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi ne Van Depremleri ne de yakın zamanda yaşanan İzmir Depremi gerekli derslerin alınmasını sağlayabildi.

Günümüzde bilimin, tekniğin ve teknolojinin gelişimi ile yetişmiş insan gücümüzün ulaştığı seviye, deprem konusunda hiçbir bahaneyi kabul etmez noktadadır.

Deprem hasarlarının çok büyük bir kısmı inşaat hatalarından kaynaklanmaktadır. Yapı üretim aşamasında Türkiye Deprem Tehlike Haritası verileri, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğine ve TS standartlarına uygun bir şekilde tasarlanan ve projesine ve tekniğine uygun inşa edilen hiçbir yapının yıkılma riski yoktur. Bugüne kadar yaşanmış olan depremlerin hiçbirinde dönemin geçerli mevzuatına uygun olarak tasarlanmış ve projesine ve tekniğine uygun yapılmış binalarda yıkım olmamıştır.

Hâlihazırda yapı stokumuzla ilgili belirsizlikler ve tehlikeler ortadayken bir de üzerine yeterli etüt edilmeden çıkarılan imar afları can ve mal kayıpları tehdidini büyütmektedir. İmar afları kaçak yapılaşmanın en önemli teşvik unsurlarından birisi olmuştur. İmar affı amacından saptırıldığından dolayı toplumun sağlıklı ve güvenli konutlarda yaşamasını belirsizliğe sokmaktadır.

GÜVENLİ YAPILAŞMA İÇİN ŞART: Her Şantiyeye Bir Şantiye Şefi! Zorunlu Olmalıdır

Ülkemizin yakın tarihinde yaşanan depremlerin ardından ortaya çıkan tablolar bize göstermektedir ki büyük oranda inşa sürecinde yaşanan olumsuzluklar ve hatalardan kaynaklı yapılar hasar görmektedir. Güvenli yapı üretimi ve yapı üretim sürecinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için şantiye şefliği görevinin düzenlenmesi ve Her Şantiyeye Bir Şantiye Şefi! olması gerekmektedir.

26 Temmuz 2022 tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı yetersiz ve ihtiyacı karşılamamaktadır, ülkemiz için, toplum için, güvenli yapılar için istisnai durumlar dışında Her Şantiyeye Bir Şantiye Şefi olacak şekilde yeniden düzenlenmelidir.

Şantiye şefliğinin; bir yapının fen ve tekniğe, ruhsat ve projesine uygun olarak inşa edilmesi ile inşaatın iş ve işlemlerinin planlanmasını sağlamak gibi önemli görevlerinin yanı sıra işçi sağlığı ve güvenliğini şantiye sahasında gözetmek gibi önemli bir rolüde vardır.

Şu unutulmamalıdır ki, ülkemizin yüzölçümünün yaklaşık %93’ü, nüfusu muzunda %95’i Deprem Bölgesinde bulunmaktadır.

Yapı güvenliği, can ve mal güvenliği için en önemli konulardan biride, nitelikli inşaat mühendisliği eğitimidir. “Üniversitelerde daha nitelikli, verimli ve uygulamaya yönelik mühendislik ve mimarlık eğitiminin verilmesi sağlanmalıdır.”

Şehrimizle ilgili de birkaç noktaya da dikkat çekmek istiyorum.

Doğu Anadolu Fay Hattı Gaziantep kent merkezine ortalama 45 km mesafededir. 17 Ağustos Marmara Depreminin 10'dan fazla ili etkilediği düşünüldüğünde, bu fay hattında meydana gelebilecek bir kırılmanın şehrimize etkisi çok büyük olacaktır.

Özellikle şehrimizdeki bazı yapıların mühendislik hizmeti alınmadan yapılan çarpık yapılar olduğu, bu yapıların depreme bile gerek kalmadan yıkılma riski taşıdığı dikkate alınırsa tehlikenin boyutu daha da net bir şekilde ortaya çıkar. Ne yazıktır ki, şehrimizde mühendislik hizmeti almamış tehlike arz eden yüzlerce belki binlerce bina mevcuttur.

2018 yılında İMO (İnşaat Mühendisleri Odası) Gaziantep Şube tarafından yapılan Deprem Master Planı Çalıştayı nın bir sonraki aşaması olan Deprem Master Planının, ilgili kurumlar tarafından deprem öncesi, deprem anı ve deprem sonrasında can ve mal güvenliğinin sağlanmasını kapsayacak şekilde bir an önce hazırlanması gerekmektedir. www.yenicizgihaber.com YENİ ÇİZGİ